Een bitcoin transactie gebeurt onmiddellijk. Verstuur je bitcoins naar een adres, dan komt het geld al na enkele seconden aan. Er is geen vertraging tussen het verzenden en ontvangen. Wat wél langer duurt, is het verkrijgen van een bevestiging van het netwerk. Gemiddeld wordt er elke tien minuten een nieuwe blok toegevoegd aan de bestaande keten, ook wel de Blockchain genoemd. Heb je voldoende transactiekosten betaald, dan is de kans groot dat je transactie binnen de tien minuten bevestigd wordt. Op piek momenten zal je transactie in een virtuele wachtrij komen en kan dit langer duren. Waarom is dit, hoe werken transactiekosten en hoe kan je dit volgen, lees je hier.
Hoe lang duurt een bitcoin transactie gemiddeld?
Zoals hierboven al vermeld, duurt het gemiddeld tien minuten vooraleer het netwerk een nieuwe blok produceert. Een blok is niets meer dan een verzameling van transacties. Je mag dit dus niet zien als fysieke blokken, maar een virtuele weergave van hoe het netwerk in een chronologische volgorde de transacties bijhoudt. Het is pas nadat een transactie is opgenomen in een blok dat beide partijen met absolute zekerheid kunnen zeggen dat het geld is overgeschreven.
Hoewel een bevestiging je meer zekerheid geeft, zal je wel al het geld zien verschijnen op je bitcoin adres. Gaat het om kleine bedragen, dan hoef je niet altijd te wachten op een bevestiging van het netwerk. Deze kan binnen tien minuten al komen, maar kan ook 24 uur duren. Hoe hoger het bedrag, hoe meer zekerheid je wenst en dus hoe meer bevestigingen noodzakelijk zijn. Van zodra je de eerste bevestiging hebt ontvangen, komen de volgende bevestigingen er elke tien minuten bij. Het is net om die reden dat exchanges tijdens het versturen of ontvangen van bitcoins via hun platform drie of soms wel tot zes bevestigingen eisen. Dit kan al snel een uur in beslag nemen.
Wanneer wordt mijn transactie opgenomen in een blok?
De eenvoudige methode
De meest voor de hand liggende methode is om de transactiekosten door je wallet te laten bepalen. Bitcoin wallets zoals BRD bieden de gebruiker drie keuzes:
- traag (economy): >60 minuten
- normaal (regular): 10 – 60 minuten
- snel (priority): 10 – 30 minuten
Afhankelijk van de keuze die je hebt gemaakt, zal je hogere transactiekosten betalen. Wanneer er niet veel activiteit is in het Bitcoin netwerk zal je gemiddeld tussen de €0,25 en €2 betalen per transactie. In drukke periodes zoals de piek van december 2017 toen de bitcoin koers $20.000 aantikte, kan dit oplopen tot wel €30 of meer per transactie. Uiteraard stel je dan beter transacties van kleine bedragen uit.
Gelukkig staat de technologie niet stil. Andere wallets zoals BlueWallet implementeren de nieuwste technologie die het mogelijk maakt om transacties te verzenden aan een fractie van de kost. De gemiddelde transactiekost ligt dan op ongeveer een honderdste van een eurocent. Echter zijn deze ontwikkelingen nog relatief nieuw en niet aan te raden voor de beginnende gebruiker.
De geavanceerde methode
Een meer geavanceerde methode is om de kosten van je transactie zelf te bepalen. Wallets zoals Blockstream Green of BlueWallet doen eerst zelf een voorstel, maar daarna kan je in detail gaan bepalen welke kosten je wil betalen.
De kosten worden altijd uitgedrukt in satoshi’s per byte. Eén satoshi is 0,00000001 bitcoin (8 decimalen). Wanneer één bitcoin €10.000 waard is, dan is één satoshi gelijk aan €0,0001 (€10.000 x 0,00000001).
Net zoals ieder bestand op je computer een bepaalde grootte heeft, heeft ook iedere bitcoin transactie een bepaalde grootte. Geloof het of niet, maar niet alle transacties hebben dezelfde grootte. Dit is afhankelijk van een aantal factoren zoals welk type wallet je gebruikt.
Om de transactiekost zelf te bepalen, neem je beter eerst een kijkje op bitcoinfees.earn.com waar je de laatste cijfers kan terugvinden en hoeveel satoshi’s je zou moeten betalen per byte.
Hoe werken transactiekosten?
Het eerste dat je moet weten is dat de ruimte in deze virtuele blokken schaars is. Dit wil zeggen dat er maar een maximum aantal transacties kan worden opgenomen in een blok. Aangezien miners, dit zijn de gebruikers die deze blokken samenstellen, de transactiekosten mogen houden, gaan zij op zoek gaan naar de transacties die hen het meeste aantal satoshi’s per byte opleveren. Hoe meer van deze transacties zij kunnen opnemen in hun blokken, hoe meer zij kunnen verdienen. Hoe dit allemaal in zijn werk gaat lees je hier.
Wanneer er veel verkeer is (lees: veel transacties die verstuurd worden) kan het zijn dat miners ze niet tijdig kunnen verwerken. Als gevolg worden deze bijgehouden in een soort van virtuele wachtrij, ook wel de mempool genoemd. Dit is een verzameling van onbevestigde transacties. Hoe voller de mempool, hoe meer kosten (satoshi’s per byte) je zal moeten betalen om voorrang te krijgen.
De volgorde van welke transacties eerst worden opgenomen in de Blockchain wordt dus niet bepaald op basis van tijdstip, maar op basis van de kosten die men hiervoor betaalt. Hoewel dit geen officiële regel is in het Bitcoin netwerk, is dit voor miners wel de logische keuze.
Het kan zelf voorkomen dat wanneer je te lage transactiekosten hebt betaald, je transactie simpelweg uit de mempool wordt gesmeten. Dit wil zeggen dat het geld terug gaat naar de verzender. Je controleert dit dus beter met de verzender als je na een aantal uren nog steeds geen bevestiging hebt ontvangen.
Voor de heel geavanceerde gebruikers onder ons, bestaat er daarom de optie RBF (Replace By Fee). Dit laat toe om de kosten van een bestaande transactie die al reeds werd verstuurd, maar nog geen bevestiging had ontvangen, te verhogen. Wallets zoals Blockstream Green hebben deze optie ingebouwd.
Wat is de rol van miners?
Het netwerk van Bitcoin bestaat uit tienduizenden gebruikers die elk dezelfde software hebben draaien, ook wel nodes genoemd. Omdat elk van hen dezelfde software heeft staan kunnen zij individueel en onafhankelijk nagaan of alle regels wel worden nageleefd. Wanneer iemand probeert vals te spelen zoals bijvoorbeeld een transactie verzenden met meer bitcoins dan hij of zij heeft, dan wordt deze niet goedgekeurd door het netwerk. Op die manier heb je niet één centrale autoriteit die het voor het zeggen heeft maar een volledig netwerk van computers dat elkaar in de gaten houdt.
Miners vallen ook onder de categorie van nodes maar hebben een ietwat specifieke functie in het netwerk. Zoals hierboven al vermeld creëren zij nieuwe blokken die gevuld worden met transacties. Van zodra jouw transactie is opgenomen in een blok, ontvang je dan ook een bevestiging. Bij elke blok die een miner genereert, ontvangt die naast de transactiekosten ook een vooraf bepaald aantal bitcoins als beloning.
De rol van miners is om enerzijds het netwerk te beveiligen tegen aanvallen en anderzijds transacties te verwerken. Dit doen ze door naar de oplossing te zoeken van een complexe puzzel. Van zodra een miner deze heeft gevonden, wordt zijn versie toegevoegd aan de keten. Blockchain is dus zoals het woord al omschrijft, een ketting van blokken. Het genereren van blokken doe je echter niet zomaar. Dit verloopt volgens een aantal regels die strikt moeten worden nageleefd. Doet een miner dit niet door bijvoorbeeld zichzelf meer bitcoins toe te kennen als beloning, dan zal het netwerk deze simpelweg niet aanvaarden.
Hoe kan ik mijn Bitcoin transactie volgen?
Het is mogelijk om alle bitcoin transacties die ooit werden verstuurd te volgen. De bitcoin Blockchain is namelijk open en toegankelijk voor iedereen. Hoewel een transactie volgen perfect mogelijk is, kan je daarom wel nog niet de identiteit van iemand traceren. Transacties bestaan namelijk uit een verzend- en ontvangstadres. Een adres bestaat uit cijfers en letters. Bitcoin is daarom meer een pseudoniem netwerk, dan een anoniem netwerk.
Hoe je een transactie nagaat doe je als volgt. Je kopieert het ontvangstadres naar waar je bitcoins hebt gestuurd en je plakt dit in een blockexplorer zoals Blockstream.info. Wanneer je dit hebt gedaan krijg je het volgende te zien:
In dit voorbeeld zie je bijvoorbeeld dat dit adres één betaling heeft ontvangen met een bedrag van 0,00184344 bitcoins. Let op, stuur geen geld naar dit adres want dit zal resulteren in het verlies van bitcoins.
Hoe kan ik Bitcoins kopen of verkopen?
Bitcoins koop je het best via een exchange zoals Bitvavo, Coinbase of Kraken. Afhankelijk van het bedrag rekenen Bitvavo en Kraken een kost aan van 0% tot 0,5%. Coinbase heeft een zeer gebruiksvriendelijk platform maar is dan weer een stuk duurder en rekenen een commissie aan van maximum 2%.
Vragen zoals hoe koop je bitcoins, wat met belastingen en hoe lang duurt een bitcoin transactie lees je ook in het boek Bitcoin voor beginners.
