Is Bitcoin slecht voor het klimaat?

Is bitcoin slecht voor het klimaat?
Deel dit bericht

Wat mag je verwachten:

Is Bitcoin slecht voor de planeet? Laat het onze oceanen koken en ijsberen sterven? Dit is ongetwijfeld één van de meest gestelde vragen die ik krijg. De afgelopen weken was dit ook regelmatig in de media te horen. Zo kwam het niet lang geleden nog aan bod in het VTM Nieuws.

Het elektriciteitsverbruik van Bitcoin bedraagt zo’n 130 TWh, wat overeen komt met dat van Argentinië, een land met 45 miljoen inwoners. En dat is heel wat. Maar hoe zit dat nu? Waarom is dat aanzienlijk elektriciteitsverbruik nodig en is het daadwerkelijk slecht voor onze planeet?

De conclusie van dit artikel zal je wellicht verbazen.

Waarom heeft Bitcoin zoveel energie nodig?

Een eerste vraag die je jezelf moet stellen is waarom Bitcoin zoveel energie verbruikt. Het is eenvoudig om iets te bekritiseren dat nog in zijn kinderschoenen staat.

Eerst en vooral mag je Bitcoin niet vergelijken met andere betalingsnetwerken zoals Visa, MasterCard en Paypal om de simpele reden dat deze netwerken geen inheemse munt hebben – ze maken gebruik van de euro of dollar. Bitcoin daarentegen heeft bovenop een betalingsnetwerk ook nog eens een eigen munt met een eigen waarde. Daarom gebruikt het zijn energie op een andere manier.

Het hoge energiegebruik is nodig om de volgorde van de transacties in het netwerk te waarborgen. Om het in andere woorden te zeggen, het hoge energieverbruik is nodig zodat niemand met de boekhouding – ook wel de “blockchain” genoemd – kan sjoemelen. Het zorgt dus voor de veiligheid van het netwerk. Wanneer je een bitcoinbetaling doet, kan de ontvanger er zeker van zijn dat hij de betaling daadwerkelijk heeft ontvangen. Maar tegenover deze zekerheid staat dat hoge energieverbruik.

Zou er geen energie gespendeerd worden dan is er geen beveiliging. Dan rust jouw vertrouwen opnieuw op een centrale partij zoals een bank die jou die veiligheid kan geven. Er is dus een kost verbonden aan het wijzigen van transacties. Hoe hoger die kost, hoe moeilijker het wordt voor anderen om met die boekhouding te sjoemelen.

In het nerdy Bitcoin-wereldje noemen we dit het “double-spend problem”. Bitcoin is het enige monetaire systeem ter wereld dat dit probleem oplost zonder gebruik te maken van een derde partij zoals een bank of institutie. Je vertrouwen rust hierbij op een netwerk waarbij iedereen dezelfde regels moeten naleven. Doen ze dit niet, dan behoren ze niet tot het bitcoinnetwerk.

Hoe meer energie Bitcoin verbruikt, hoe veiliger het netwerk wordt en dus hoe moeilijker het wordt voor hackers om het netwerk aan te vallen. Een hoog verbruik wil dus zeggen dat een aanval heel wat energie zou vergen. Dit is dan ook de reden waarom Bitcoin sinds zijn ontstaan nog nooit is gehackt. Je zou namelijk evenveel energie als Argentinië moeten verbruiken om het bitcoinnetwerk te kunnen hacken.

Hoe mining technisch werkt lees je hier

Het energieverbruik staat los van adoptie

Een kritiek die men vaak uit, is dat het energieverbruik gekoppeld is aan het aantal transacties. Dit is volkomen incorrect want deze staan los van elkaar. In zijn huidige implementatie kan het ongeveer zeven transacties per seconde verwerken. En dat lijkt bitter weinig als je dit cijfer naast dat van Visa of MasterCard legt. Zij verwerken er naar schatting zo’n 25.000 per seconde. Bitcoin heeft dus nog een hele weg af te leggen, of toch niet?

Deze assumptie gaat ervan uit dat elke transactie een kleine betaling is, zoals een koffie. Daarvoor is Bitcoin niet gemaakt. De veiligheid zoals hierboven vernoemd heb je niet nodig voor kleine betalingen maar is nodig voor internationale regelingen tussen banken, instituties, etc. Voor grote bedragen dus. Eén transactie in Bitcoin kan dan ook een groep van meerdere transacties voorstellen. Zo kan één bitcointransactie eigenlijk uit duizenden andere transacties bestaan.

Belangrijk om hierbij te vermelden is dus dat het energieverbruik los staat van het aantal gebruikers. Meer gebruikers of transacties wil niet noodzakelijk zeggen dat Bitcoin meer energie hoeft te verbruiken. Integendeel zelfs, bij een grotere adoptie zal het energieverbruik per transactie drastisch gaan dalen.

Wat Bitcoin verschillend maakt van andere betalingssystemen

Zoals reeds gezegd maken andere betalingssysteem zoals Visa, MasterCard en Paypal gebruik van een reeds bestaande munt zoals de euro en dollar. Het centrale begrip hier is vertrouwen. Wij als burgers leggen ons vertrouwen in de overheid, politici en banken dat zij verstandig omspringen met deze verantwoordelijkheid.

Neem nu het beheer van de geldkraan. Ze hebben er de laatste jaren toch wel onverstandig mee omgesprongen. De geschiedenis leert ons dat het bijdrukken van geld altijd leidt tot inflatie – een daling van de koopkracht. Officiële verwachtingen spreken nu al van 3% per jaar terwijl andere bronnen van 5 tot soms wel 10% per jaar spreken.

Om je een idee te geven over welke omvang we spreken: alleen al vorig jaar hebben centrale banken vier keer meer geld bijgedrukt dan wat er al in circulatie was.

De geldvoorraad van centrale banken

Het verschil met Bitcoin is dat het vertrouwen niet langer bij centrale banken ligt maar bij een netwerk, een decentraal orgaan dat gestuurd wordt op basis van een consensus algoritme. Wil je de regels veranderen, dan moet iedereen het eens zijn over deze aanpassingen.

Bij Bitcoin spreken we over een netwerk van letterlijk tienduizenden computers verspreid over de hele wereld. Regels zomaar veranderen is dus niet evident en het is net dat wat Bitcoin zo robuust maakt en dus ook veel beleggers aanspreekt.

In plaats van de uitspraak die Google hanteert “don’t be evil”, gaat Bitcoin nog een stap verder wanneer het aankomt op het bestuur van een monetair systeem: “can’t be evil”. Dat laatste vereist toch iets minder vertrouwen.

Die externe bron van energie is net nodig om ervoor te zorgen dat iedereen dezelfde regels blijft volgen. Miners die energie spenderen aan het minen van bitcoins maar niet de regels van het bitcoinnetwerk volgen, zullen hiervoor niet de beloning van nieuwe bitcoins ontvangen. Omwille van de hoge kost zullen zij al snel genoodzaakt zijn om te stoppen.

Waarom Bitcoin hernieuwbare energie bevordert

Het energieverbruik van Bitcoin is dus nodig om de veiligheid van het netwerk te garanderen en het vertrouwen erin te bewaren. En het klopt dat Bitcoin hiervoor heel wat energie nodig heeft, net zoals de Amerikaanse overheid ook heel wat energie moet spenderen om zijn machtspositie te kunnen behouden.

Omwille van zijn transparantie doet het natuurlijk de wenkbrauwen fronsen. Het is echter niet de energie die vervuilend is, maar de manier waarop ze wordt opgewekt.

Het minen van bitcoins is een enorm competitieve markt waarbij de winstmarges zeer laag liggen. Daardoor zijn miners steeds op zoek naar de goedkoopste vormen van energie. En deze zijn zeker niet het opbranden van kolen en olie maar eerder hernieuwbare energiebronnen zoals zon-, water- en windenergie.

De investeringsbank Lazard houdt jaarlijks een studie in groene energie en je kan stellen dat hun rapporten ondertussen wel de benchmark zijn geworden. Hun meest recente rapport toont aan dat hernieuwbare energiebronnen een vergelijkbare kost hebben aan, of in sommige gevallen zelfs goedkoper zijn dan, traditionele vormen van energiewinning.

Energierapport van hernieuwbare bronnen

Dit betekent dat miners geen andere keuze hebben dan hernieuwbare energie te gaan gebruiken, met name in die regio’s waar er een overcapaciteit is en dus nóg lagere prijzen gelden. Want hoe lager de prijs, hoe hoger hun winstmarges.

Producenten van groene energie zien miners dan ook graag komen want zij kunnen op die manier hun investeringen sneller afschrijven. Dit biedt hen een nieuwe inkomensstroom wat opnieuw voor een stimulans zorgt naar verdere investeringen in hernieuwbare bronnen.

Het grote voordeel dat miners hebben, is dat ze niet plaatsgebonden zijn. Miners kan je zowat overal plaatsen. Zelfs in regio’s waar niemand woont maar waar er toch heel wat hernieuwbare energie is. Dit komt voor in gebieden zoals China of IJsland.

China kampt namelijk met het fenomeen van “ghost cities“. Dit zijn enorme steden die gebouwd zijn voor de financiële crisis van 2008. De overheid wou hiermee anticiperen op de groeiende middenklasse. Tianducheng is daar zo’n voorbeeld van. De stad kan zo’n tien miljoen mensen huisvesten terwijl het op dit moment slechts twee miljoen inwoners telt.

Ook de waterkrachtcentrales die energie produceren voor die stad krijgen maar een vijfde van de vraag. Aangezien een waterkrachtcentrale dag in dag uit moet draaien onafhankelijk van de vraag die er is, recupereren zij een deel hiervan door te minen.

Je moet weten dat elektriciteit transporteren enorm moeilijk is. Enerzijds heb je een enorme infrastructuur nodig aan kabels. Anderzijds zit je met een verlies waar je niet onderuit kan. Voor elke 1.000 km die elektriciteit moet afleggen, verliest het 15% aan kracht.

Verspilde energie

Naast het fenomeen van overtollige energie op plaatsen waar er geen vraag is, heb je ook nog het fenomeen van “verspilde energie”. Een voorbeeld hiervan is “flared natural gas”. Dit is aardgas die men opzettelijk verbrandt in de atmosfeer.

We rijden jammer genoeg nog niet allemaal met Tesla’s dus onze economie heeft nog steeds nood aan olie. Bij het boren naar olie botsen oliemaatschappijen regelmatig op gasvoorraden. Olie is voldoende winstgevend om het met vrachtwagens naar raffinaderijen te vervoeren maar bij gas is dit meestal niet het geval.

Hierdoor hebben ze twee opties om aan de olie te geraken. Ofwel laten ze het gas gewoon vrij in de atmosfeer ofwel verbranden ze het. Om de schade aan het milieu te beperken zijn ze verplicht om voor de tweede optie te kiezen.

Op het moment van boren kunnen oliemaatschappijen aardgas niet opslaan en is het niet winstgevend genoeg om te transporteren. Daarom zijn ze genoodzaakt om het gas te verbranden in de atmosfeer. Letterlijk energie die men verspilt.

Omdat je bitcoinminers zowat overal kan inzetten kunnen zij deze kost omzetten in een opportuniteit. Generatoren zetten het gas om in elektriciteit, die vervolgens ingezet wordt voor het minen van bitcoins. Ook al zijn oliemaatschappijen niet geïnteresseerd in bitcoins, dan nog kunnen ze hun bitcoins direct omzetten in euro’s of dollars door ze te verkopen.

Dit zijn opbrengsten die ze voordien niet hadden en kunnen dan weer gebruikt worden om de uitlaatgassen van de generatoren te filteren. Dit moet opnieuw voor een kleinere impact op ons milieu zorgen. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van energie die men gebruikt voor het minen van bitcoins.

Mining van bitcoins

Zal dit "casino" dan toch onze planeet redden?

Nu, het klopt dat nog niet alle energie die bitcoinminers gebruiken wordt opgewekt door hernieuwbare bronnen. Er zijn nog steeds heel wat miners die ook minder milieuvriendelijke bronnen gebruiken. De trend toont echter aan dat zij simpelweg uit de markt worden geduwd en genoodzaakt zijn om steeds kostenefficiënter te moeten werken.

Als je dus verder kijkt dan louter wat de media ons vertelt, merk je al snel dat Bitcoin helemaal niet zo’n zware impact heeft op ons klimaat. Het is voor miners simpelweg niet rendabel om fossiele brandstoffen te gebruiken.

Ik vat het daarom graag nog eens samen in drie punten:

  • Het minen van bitcoins verhoogt de efficiëntie van hernieuwbare energie door ze sneller af te schrijven
  • Het minen van bitcoins zorgt voor een verdere financiering van onderzoek en ontwikkeling naar “verspilde energie”
  • Het minen van bitcoins creëert een verdere adoptie van hernieuwbare energiebronnen Dit klinkt toch al een stuk milieuvriendelijker dan wat we horen in de media.

Dus als je werkelijk bekommerd bent om het milieu, neem dan zeker eens de tijd om dieper te graven in de rol die Bitcoin hierin kan spelen.

Levi Haegebaert

Levi Haegebaert

Levi is auteur van het boek 'Bitcoin voor beginners', organisator van de Future of Bitcoin conference en gaf wereldwijd al verschillende keynotes over Bitcoin.

Wil je graag op de hoogte blijven?

Schrijf je dan hier in en mis nooit meer een update

Ontdek meer

Nood aan een stevige basiskennis?

Bitcoin is niet meer uit het nieuws weg te slaan, maar wat is het nu precies? En vooral, ben ik te laat om nog te investeren?

small_c_popup.png

Start nu

Gratis Bitcoin Guide

Ga veilig aan de slag met bitcoin. In deze startersgids vind je alle informatie over hoe je hoe je veilig kan kopen, bewaren en meer.

Ebook Start2Bitcoin
small_c_popup.png

BlockBites

Krijg elke twee weken een overzicht van het meest recente Bitcoin nieuws direct in je inbox.

Zo ben je in minder dan vijf minuten volledig up-to-date met al het belangrijkste nieuws.

Kwinten De Backer

Head of Lightning Operations, Alby

Na zijn studies Fysica aan de UGent is Kwinten software ingenieur geworden. Al sinds het prille begin is Kwinten betrokken bij de ontwikkeling van het Lightning Network, een toepassing die microbetalingen met Bitcoin mogelijk maakt.

Hij heeft reeds voor verschillende (al dan niet Lightning – gerelateerde) bedrijven gewerkt en is ontwikkelaar van de Flitz app, een broker waarmee je Bitcoins over Lightning kon kopen.

Nu werkt hij mee aan de ontwikkeling van Alby, een browser extensie wallet voor Lightning die zonet een succesvolle kapitaalronde heeft afgerond.

The Lightning network – Value Unleashed

16h45 - 17h30

Pete Rizzo

Hoofdredacteur Kraken

Pete Rizzo is Bitcoin-journalist sinds 2013, en op dit moment redacteur bij Bitcoin Magazine en hoofdredacteur van cryptocurrency-exchange Kraken. Hij doet archiefonderzoek naar de geschiedenis van Bitcoin, waarbij hij identificeert welke mensen en gebeurtenissen de meeste invloed hebben gehad op de ontwikkeling ervan.

Panel: Adoption of Bitcoin, where are we heading? [English]

14h20 - 15h00

Aaron van Wirdum

Journalist voor Bitcoin Magazine

Aaron van Wirdum is journalist voor Bitcoin Magazine. Hij heeft een achtergrond in et bestuderen van de historische invloed van de invloed van technologie op maatschappelijke structuren, en schrijft sinds 2013 over Bitcoin en aanverwante projecten.

Hij staat bekend om zijn vermogen om technische onderwerpen begrijpelijk te maken voor een groter publiek.

Interview: Een korte geschiedenis van Bitcoin

11h50 - 12h15

Panel: Adoption of Bitcoin, where are we heading? [English]

14h20 - 15h00

Stef Wynendaele

Head of Commercial Strategy bij Keyrock

Stef is Head of Commercial Strategy and Business Intelligence bij Keyrock, een wereldwijde marketmaker en liquiditeitsverschaffer op het gebied van digitale activa.

In de afgelopen 5 jaar heeft Stef Keyrock geholpen om te groeien tot een bedrijf met 85 personen dat meer dan 200 tokens verhandeld van op alle belangrijke beurzen. Hij is actief betrokken bij de ontwikkeling en verbetering van de secundaire markten van cryptovaluta en heeft door de jaren heen expertise opgebouwd op het gebied van bankieren, institutionele liquiditeitsvoorziening en (de)centrale activa-uitwisseling. Voordat hij bij de oprichters van Keyrock aan de slag ging als een van hun eerste teamleden, richtte Stef een in Londen gevestigd Go-To-Market-agency op dat digitale activa-uitwisselingen en DLT-infrastructuurbedrijven bedient.

Stef ontdekte Bitcoin en trad in 2016 toe tot het ecosysteem en is sindsdien een actieve voorstander van DLT en BTC als infrastructuurlaag voor tokenized economics. Stef is adviseur en operationele partner bij Tioga Capital, een in Luxemburg gevestigd durfkapitaalfonds en strategisch adviseur van Bastion Asset Management, een wereldwijde alternatieve investeringsmanager gevestigd in Londen.

Panel: Bitcoin, instituties en de toekomst van betalingen

17h00 - 17h45

Tim Broekmans

On-chain analist

Tim Broekmans is founder van TradePremium, een crypto analyse platform en docent bij Satoshi consultancy, een interactief opleidingsbedrijf. Tim is sinds begin 2015 gepassioneerd bezig met diepgaande onderzoeken in crypto en blockchainprojecten.

Hij combineert zijn fundamenteel inzicht met on-chain data, om op die manier een juiste inschatting te maken over de sterkte, adoptie en gebruikerseffect van projecten.

On-chain analytics, de moderne manier van beleggen

15h45 - 16h30

Pascal Paepen

Auteur en professor KU Leuven

Pascal Paepen is een financiële expert en doceert samen met Alain Praet het vak ‘Bank en Beurs’ aan de KULeuven. Hij is ook bekend van het beurspraatje op Radio 1 en schreef columns voor De Tijd.

Wat als geld geen overheidsmonopolie was?

15h45 - 16h30 [Debat met Rudy Aernoudt]

Rudy Aernoudt

Auteur en professor UGent

Hij was achtereenvolgens hoofdeconoom bij de Europese Commissie en kabinetschef van zowel Waals minister van economie Serge Kubla als van federaal en later Vlaams minister van economie Fientje Moerman.

Aernoudt is professor economie aan de Universiteit Gent en doceert vakken die gerelateerd zijn aan bedrijfsfinanciering. Hij wordt beschouwd als een rebel, een witte ridder en klokkenluider die strijdt tegen de corruptie.

Wat als geld geen overheidsmonopolie was?

15h45 - 16h30 [Debat met Pascal Paepen]

Rigo Van den Broeck

Executive Vice-President Cybersecurity and Product Innovation Mastercard

Rigo Van den Broeck leidt het Cyber ​​Security Product Innovation-team bij Mastercard.

Rigo Van den Broeck heeft een lange achtergrond in fraude en beveiliging in Europa, waar hij verantwoordelijk was voor productstrategie voor veiligheid en beveiliging en het ontwikkelen van go-to-market-benaderingen, waarbij hij zorgde voor strategische productinitiatieven op gebieden zoals het leveren van fraudebeslissingen, klachtenbeheer, authenticatie (bijv. PSD2-compliance & EMV 3DS), netwerk- en connectiviteitsoplossing.

Rigo Van den Broeck volgt nauwlettend alle crypto gerelateerde innovaties die zich afspelen bij Mastercard.

Panel: Bitcoin, instituties en de toekomst van betalingen

17h00 - 17h45

Levi Haegebaert

Auteur 'Bitcoin voor beginners', Start2Bitcoin.com

Levi Haegebaert is echte bitcoinbeliever die zijn passie voor de technologie al jaren verspreidt. Hij is medeorganisator van de grootste bitcoincommunity in België, auteur van het boek ‘Bitcoin voor beginners’ en reist de wereld rond om nieuwe evoluties te ontdekken binnen de sector en zijn kennis te delen met anderen. Hij gaf wereldwijd al verschillende presentaties en workshops.

De basisprincipes van Bitcoin

11h30 - 12h15

small_c_popup.png

Gratis infosessie

Hoe kan ik helpen?